Het verraad van ’42
Tomas Ross
‘De grootste aller in de doofpot gestopte spionagetragedies,’ zo karakteriseerde A. den Doolaard ooit het zogenaamde Englandspiel, een van de grootste mysteries uit de Tweede Wereldoorlog dat tot de dood van vele Nederlandse agenten heeft geleid. Vanaf mei 1942 tot laat in ’43 werden zij vanuit Engeland in bezet Nederland gedropt, waarop zij vrijwel direct gevangen werden genomen door de Duitsers, die hen dwongen misleidende informatie aan Engeland door te geven. Dat de Britten daar nooit iets van hebben gemerkt, hoe de gevangen agenten dat ook verhuld of impliciet probeerden duidelijk te maken, werd lange tijd toegeschreven aan verregaande slordigheid, rivaliteit en incompetentie. Onlangs verscheen echter een proefschrift, ‘Dossier Nordpol’, met als schokkende conclusie: de Britten wisten ervan, en hebben bewust hun eigen agenten misbruikt en opgeofferd om op hun beurt de Duitsers te bedriegen. Tomas Ross kwam al twintig jaar geleden, toen de eerste druk van Het verraad van ’42 verscheen, tot een nog onthutsender slotsom. In dit boek komt verzetsman en Engelandvaarder Pieter Nolten achter een complot waarbinnen de nieuwe wetenschappelijk verantwoordde visie naadloos past, maar wat nog veel uitgestrekter is dan ook nu wordt aangenomen.